Morgenavond.
Geschiedenis
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
Broeders in Berlijn, deel 2: Leipzig
Vanavond heb ik deel 2 van Broeders in Berlijn bekeken. In deze aflevering, die gisteravond werd uitgezonden, zijn de gebroeders echter helemaal niet in Berlijn maar in het zuidelijker gelegen Leipzig. De stad waar 'die Wende' begon.
Terwijl ze door de straten van de stad slenteren vertelt Maarten eerst nog het één en ander over de politiestaat die de DDR was. Maar liefst 98.000 mensen werkten bij de geheime dienst, de Stasi. Daarnaast waren er nog 200.000 verklikkers die op vrijwillige basis meewerkten in het Stasi-apparaat.
De broers interviewen één van die verklikkers. De man vertelt dat hij er nu spijt van heeft dat hij destijds medestudenten heeft verraden. Toch is hij nog altijd positief over de DDR. Als Maarten en Vincent na het interview achter in een taxi wat napraten over het gesprek, zegt Vincent dat hij het wel begrijpt. 'Toen ik in de begin jaren 70 op de sociale academie zat werden veel van mijn medestudenten lid van de CPN, en zelf kreeg ik ook praatjes.' Maarten schiet dan hardop in de lach (een zeldzaam moment lijkt me), en dat maakt mij dan weer aan het lachen.
Dan neemt Vincent Maarten mee naar de plek waar tot 1968 de Paulinerkirche stond. Omdat president Ulbricht zich stoorde aan het feit dat hij een kerk zag als hij het operagebouw uitkwam liet hij volgens goed communistische principe het historische en beeldbepalende gebouw uit de twaalfde eeuw opblazen. Voor de bevolking van Leipzig leidde deze barbarij tot een groot trauma, voor hen was het een onvergeeflijke daad van van de SED (de communistische partij) ook.
Misschien was het daarom wel dat in 1989 het grote demonstreren, de roep om verandering, juist in deze stad begon. Wat aanvankelijk als een klein vreedzaam protest begon in de verderop gelegen Nicolaikirche groeide al snel uit tot dagenlange demonstraties waarbij wel 100.000 mensen op de been waren. De Van Rossems bezoeken de man die heimelijk opnames maakte van de grote demonstratie van 9 oktober 1989 (het had hem 12 jaar gevangenis kunnen opleveren als hij gesnapt was door de Stasi), opnames die hij over de grens in West-Duitsland wist te krijgen.
Toen in West-Duitsland de beelden werden uitgezonden op tv waren er de andere dag twee keer zoveel demonstranten op de been; de West-Duitse tv was uiteraard ook in de DDR te zien. Honecker twijfelde nog of hij geweld moest gebruiken, maar het was te laat. De omwenteling was niet meer de voorkomen. Men zou dus kunnen zeggen dat de Leipzigers 31 jaar later zoete wraak namen op de SED.
Tot slot spreken Maarten en Vincent nog met Egon Krenz, de man die in de laatste 2 maanden van de DDR nog even president was. Krenz verklaart de ondergang van de DDR als een gevolg van een slecht beleid en internationale ontwikkelingen. Gorbatsjov verklaarde het eind van de Koude Oorlog, Bush riep zich uit als overwinnaar. Maar dat betekende dat de DDR, het kind van de Sovjet-Unie, geen bestaansrecht meer had.
'Die Krenz kan het aardig brengen,' mompelt Maarten later, 'je bent geneigd om te denken dat er wat in zit, maar hij draaft ook door, per slot van rekening was de DDR niets minder dan een gevangenis.'
Ook wordt nog ingegaan op Treuhand, de organisatie die de vastgelopen en verouderde DDR-economie moest saneren. Veel mensen verloren hun werk, maar er was geen alternatief.
Ja, er zijn mensen die minder enthousiast over deze serie zijn, maar volgens mij is het toch een parel in deze televisieherfst: vermakelijk en informatief.
Volgende week deel 3!
Hier is deel 2
Vanavond heb ik deel 2 van Broeders in Berlijn bekeken. In deze aflevering, die gisteravond werd uitgezonden, zijn de gebroeders echter helemaal niet in Berlijn maar in het zuidelijker gelegen Leipzig. De stad waar 'die Wende' begon.
Terwijl ze door de straten van de stad slenteren vertelt Maarten eerst nog het één en ander over de politiestaat die de DDR was. Maar liefst 98.000 mensen werkten bij de geheime dienst, de Stasi. Daarnaast waren er nog 200.000 verklikkers die op vrijwillige basis meewerkten in het Stasi-apparaat.
De broers interviewen één van die verklikkers. De man vertelt dat hij er nu spijt van heeft dat hij destijds medestudenten heeft verraden. Toch is hij nog altijd positief over de DDR. Als Maarten en Vincent na het interview achter in een taxi wat napraten over het gesprek, zegt Vincent dat hij het wel begrijpt. 'Toen ik in de begin jaren 70 op de sociale academie zat werden veel van mijn medestudenten lid van de CPN, en zelf kreeg ik ook praatjes.' Maarten schiet dan hardop in de lach (een zeldzaam moment lijkt me), en dat maakt mij dan weer aan het lachen.
Dan neemt Vincent Maarten mee naar de plek waar tot 1968 de Paulinerkirche stond. Omdat president Ulbricht zich stoorde aan het feit dat hij een kerk zag als hij het operagebouw uitkwam liet hij volgens goed communistische principe het historische en beeldbepalende gebouw uit de twaalfde eeuw opblazen. Voor de bevolking van Leipzig leidde deze barbarij tot een groot trauma, voor hen was het een onvergeeflijke daad van van de SED (de communistische partij) ook.
Misschien was het daarom wel dat in 1989 het grote demonstreren, de roep om verandering, juist in deze stad begon. Wat aanvankelijk als een klein vreedzaam protest begon in de verderop gelegen Nicolaikirche groeide al snel uit tot dagenlange demonstraties waarbij wel 100.000 mensen op de been waren. De Van Rossems bezoeken de man die heimelijk opnames maakte van de grote demonstratie van 9 oktober 1989 (het had hem 12 jaar gevangenis kunnen opleveren als hij gesnapt was door de Stasi), opnames die hij over de grens in West-Duitsland wist te krijgen.
Toen in West-Duitsland de beelden werden uitgezonden op tv waren er de andere dag twee keer zoveel demonstranten op de been; de West-Duitse tv was uiteraard ook in de DDR te zien. Honecker twijfelde nog of hij geweld moest gebruiken, maar het was te laat. De omwenteling was niet meer de voorkomen. Men zou dus kunnen zeggen dat de Leipzigers 31 jaar later zoete wraak namen op de SED.
Tot slot spreken Maarten en Vincent nog met Egon Krenz, de man die in de laatste 2 maanden van de DDR nog even president was. Krenz verklaart de ondergang van de DDR als een gevolg van een slecht beleid en internationale ontwikkelingen. Gorbatsjov verklaarde het eind van de Koude Oorlog, Bush riep zich uit als overwinnaar. Maar dat betekende dat de DDR, het kind van de Sovjet-Unie, geen bestaansrecht meer had.
'Die Krenz kan het aardig brengen,' mompelt Maarten later, 'je bent geneigd om te denken dat er wat in zit, maar hij draaft ook door, per slot van rekening was de DDR niets minder dan een gevangenis.'
Ook wordt nog ingegaan op Treuhand, de organisatie die de vastgelopen en verouderde DDR-economie moest saneren. Veel mensen verloren hun werk, maar er was geen alternatief.
Ja, er zijn mensen die minder enthousiast over deze serie zijn, maar volgens mij is het toch een parel in deze televisieherfst: vermakelijk en informatief.
Volgende week deel 3!
Hier is deel 2
Laatst gewijzigd door Graf von L. op 01-11-2019 21:55, 2 keer totaal gewijzigd.
-
close
- Berichten: 9642
- Lid geworden op: 25-06-2011 13:03
Re: Geschiedenis
Voortreffelijk! Heerlijk, die witregels!
Maar twee typefouten gevonden.
Maar twee typefouten gevonden.
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
-
Mbongo
- Berichten: 19717
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:35
-
Mbongo
- Berichten: 19717
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:35
-
Mbongo
- Berichten: 19717
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:35
Re: Geschiedenis
Die Geert Mak, daar gaan we nog veel van horen. Onthoud die naam. Geert Mak! 
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
En we hadden al veel van hem gehoord. Zo te lezen heeft hij zijn visie wel wat bijgesteld.
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
Broeders in Berlijn, deel 3: Dresden
In het derde deel van de serie sloffen de gebroeders Van Rossem door Dresden, ook wel het Florence aan de Elbe genoemd. Het Florence aan de Elbe? Ja, in het verleden was Dresden een toonaangevende stad als het ging op kunst en cultuur. Veel prinsen en monarchen zetelden er dan ook.
Maar waarvan kennen wij Dresden? Van het bombardement in de Tweede Wereldoorlog natuurlijk. Een bombardement waarbij bewust een groot deel van de burgerbevolking werd gedood om de Duitsers te demoraliseren.
Dresden was na dat bombardement in 1945 een ruinestad. Langzaam bouwde het DDR-regime de stad weer op. Maar met het verleden hadden de communisten niks: alles werd gebouwd in een modernistische stijl.
Toen in 1989 de muur viel, en de DDR onderdeel ging uitmaken van het verenigde Duitsland werd de achttiende-eeuwse stad, die Dresden tot voor het bombardement was geweest, wel voor een groot deel in oude luister hersteld. Maarten: 'We lopen dus door een achttiende-eeuwse stad die in de afgelopen dertig jaar gebouwd is.'
De gebroeders bezoeken ook de nieuw opgebouwde Frauenkirche. Maarten is onder de indruk van de ronde kerk, die geheel in barokstijl is herbouwd. 'Als ik gelovig was geweest, zou ik dominee zijn geworden, niet zo'n strenge hoor, maar eentje die begrip heeft voor het menselijk tekort.'
Vervolgens hebben de heren een gesprek met een man die in de DDR-tijd leraar was. Hij wil niet meer terug naar de DDR, daarvoor waardeert hij de vrijheid te zeer. Maar hij heeft toch ook altijd nog een bepaalde waardering voor de verdwenen staat. 'De moordende concurrentie die het kapitalisme kent was er niet, het onderwijs en de gezondheidszorg waren goed,' vertelt hij.
Ook bezoeken de Van Rossems een museum in Dresden. Met de directrice spreken ze over de kunststrijd die er na die Wende is geweest. Veel oud-DDR-burgers vonden dat de DDR-kunst niet meer werd gewaardeerd in het nieuwe Duitsland. De kunst die ze waardeerden en waarmee ze opgegroeid waren verdween van de muren.
Dan rijden ze in een Trabant. Het moest er natuurlijk een keer van komen. De corpulente broers zitten vast tegen elkaar geklemd. 'Wat een waardeloze rotzooi,' mompelt Maarten, 'wat een onding zo'n Trabant. Er zit speling in het stuur, het hele ding is gammel, en je wordt bijna vergast door de giftige dampen die vanuit de motor de cabine instromen.' Ondertussen scheldt hij op enkele andere verkeersdeelnemers.
De oude Robotron fabriek wordt ook bezocht. Net als de Trabant heeft dit DDR-computerbedrijf die Wende niet overleefd. Want geen concurrentie betekent ook stilstand en slechte producten.
Vervolgens wordt er een een buitenwijk van Dresden bezocht. Een zogenaamd tuindorp. De huizen zijn particulier en hebben alle een vrij grote tuin. 'Het opmerkelijke is dat juist in deze gegoede wijk 20% op de Afd' heeft gestemd,' weet Maarten te vertellen. Daarom gaan de broers ook maar eens naar een Pegida bijeenkomst, de club die geboren werd in Dresden.
Want wat willen aanhangers van Afd en Pegida nu eigenlijk? Ze horen enige tijd het relaas aan van een Pegida-demonstrant. Als ze later weer rustig op een bankje zitten, vat de professor het samen: 'De Pegida/Afd-aanhangers hier voelen zich als Ossies miskent en tekort gedaan door de regering. Ze zijn gefrustreerd. Dresden is de meest witte stad van Duitsland, en toch zijn de antimigratie clubs hier het grootst. Eigenlijk verlangt men terug naar de oude politiestaat van de DDR. Het was een politiestaat, maar wel een gezellige politie staat, althans in hun beleving. Geen gedonder met hoofddoekjes en migranten. Gewoon Duitsers onder elkaar. Maar ze moesten maar eens ophouden met dat geklaag.'
Vincent beaamt dat en merkt op dat het eigenlijk verdomd goed gaat met Dresden. De stad ziet er goed uit, het is een welvarende moderne stad geworden.
De zon schijnt en de heren zetten zich neer op een terras. Ze bestellen ijs en bier en kijken vanaf het terras naar het cafe waar Poetin altijd kwam in de tijd dat hij nog KGB-agent was. Ze keuvelen nog een tijdje door over de Russische autocraat.
Geschiedenislessen uit de losse pols. Heerlijk!
Volgende week deel 4!
In het derde deel van de serie sloffen de gebroeders Van Rossem door Dresden, ook wel het Florence aan de Elbe genoemd. Het Florence aan de Elbe? Ja, in het verleden was Dresden een toonaangevende stad als het ging op kunst en cultuur. Veel prinsen en monarchen zetelden er dan ook.
Maar waarvan kennen wij Dresden? Van het bombardement in de Tweede Wereldoorlog natuurlijk. Een bombardement waarbij bewust een groot deel van de burgerbevolking werd gedood om de Duitsers te demoraliseren.
Dresden was na dat bombardement in 1945 een ruinestad. Langzaam bouwde het DDR-regime de stad weer op. Maar met het verleden hadden de communisten niks: alles werd gebouwd in een modernistische stijl.
Toen in 1989 de muur viel, en de DDR onderdeel ging uitmaken van het verenigde Duitsland werd de achttiende-eeuwse stad, die Dresden tot voor het bombardement was geweest, wel voor een groot deel in oude luister hersteld. Maarten: 'We lopen dus door een achttiende-eeuwse stad die in de afgelopen dertig jaar gebouwd is.'
De gebroeders bezoeken ook de nieuw opgebouwde Frauenkirche. Maarten is onder de indruk van de ronde kerk, die geheel in barokstijl is herbouwd. 'Als ik gelovig was geweest, zou ik dominee zijn geworden, niet zo'n strenge hoor, maar eentje die begrip heeft voor het menselijk tekort.'
Vervolgens hebben de heren een gesprek met een man die in de DDR-tijd leraar was. Hij wil niet meer terug naar de DDR, daarvoor waardeert hij de vrijheid te zeer. Maar hij heeft toch ook altijd nog een bepaalde waardering voor de verdwenen staat. 'De moordende concurrentie die het kapitalisme kent was er niet, het onderwijs en de gezondheidszorg waren goed,' vertelt hij.
Ook bezoeken de Van Rossems een museum in Dresden. Met de directrice spreken ze over de kunststrijd die er na die Wende is geweest. Veel oud-DDR-burgers vonden dat de DDR-kunst niet meer werd gewaardeerd in het nieuwe Duitsland. De kunst die ze waardeerden en waarmee ze opgegroeid waren verdween van de muren.
Dan rijden ze in een Trabant. Het moest er natuurlijk een keer van komen. De corpulente broers zitten vast tegen elkaar geklemd. 'Wat een waardeloze rotzooi,' mompelt Maarten, 'wat een onding zo'n Trabant. Er zit speling in het stuur, het hele ding is gammel, en je wordt bijna vergast door de giftige dampen die vanuit de motor de cabine instromen.' Ondertussen scheldt hij op enkele andere verkeersdeelnemers.
De oude Robotron fabriek wordt ook bezocht. Net als de Trabant heeft dit DDR-computerbedrijf die Wende niet overleefd. Want geen concurrentie betekent ook stilstand en slechte producten.
Vervolgens wordt er een een buitenwijk van Dresden bezocht. Een zogenaamd tuindorp. De huizen zijn particulier en hebben alle een vrij grote tuin. 'Het opmerkelijke is dat juist in deze gegoede wijk 20% op de Afd' heeft gestemd,' weet Maarten te vertellen. Daarom gaan de broers ook maar eens naar een Pegida bijeenkomst, de club die geboren werd in Dresden.
Want wat willen aanhangers van Afd en Pegida nu eigenlijk? Ze horen enige tijd het relaas aan van een Pegida-demonstrant. Als ze later weer rustig op een bankje zitten, vat de professor het samen: 'De Pegida/Afd-aanhangers hier voelen zich als Ossies miskent en tekort gedaan door de regering. Ze zijn gefrustreerd. Dresden is de meest witte stad van Duitsland, en toch zijn de antimigratie clubs hier het grootst. Eigenlijk verlangt men terug naar de oude politiestaat van de DDR. Het was een politiestaat, maar wel een gezellige politie staat, althans in hun beleving. Geen gedonder met hoofddoekjes en migranten. Gewoon Duitsers onder elkaar. Maar ze moesten maar eens ophouden met dat geklaag.'
Vincent beaamt dat en merkt op dat het eigenlijk verdomd goed gaat met Dresden. De stad ziet er goed uit, het is een welvarende moderne stad geworden.
De zon schijnt en de heren zetten zich neer op een terras. Ze bestellen ijs en bier en kijken vanaf het terras naar het cafe waar Poetin altijd kwam in de tijd dat hij nog KGB-agent was. Ze keuvelen nog een tijdje door over de Russische autocraat.
Geschiedenislessen uit de losse pols. Heerlijk!
Volgende week deel 4!
-
Mbongo
- Berichten: 19717
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:35
Re: Geschiedenis
Je schaart dit onder geschiedenislessen, maar dat zijn ze eigenlijk niet. Of het is heeel recente geschiedenis, dat kan natuurlijk ook. We hebben het allemaal meegemaakt immers en we weten het allemaal. Ik heb deze serie niet gezien, maar komt er eigenlijk ook wel eens iets langs wat we niet weten? Wel interessant verder hoor, wat je schrijft. Ga er ook vooral mee door.
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
Alles wat gebeurd is is geschiedenis. Ook wat nog niet zo lang geleden gebeurd is. (Mijn vroegere buurmeisje zat gisteren in DWDD omdat ze bij de laatste 3 kandidaten van de beste geschiedenisleraar van Nederland zit. Haar onderwerp van afgelopen week was geweest: de val van de muur!)
Komt er wel eens wat langs wat we nog niet weten? In grote lijnen weten we natuurlijk wel wat daar gebeurd is. Maar toch worden er dingen verteld de zaak duidelijker maken. De frustratie van de Ossies bijvoorbeeld. Wat ik ook niet wist is dat Dresden eerst modernistisch is herbouwd en later in oorspronkelijke stijl. Het kunstdebat was ook nieuw voor me.
Komt er wel eens wat langs wat we nog niet weten? In grote lijnen weten we natuurlijk wel wat daar gebeurd is. Maar toch worden er dingen verteld de zaak duidelijker maken. De frustratie van de Ossies bijvoorbeeld. Wat ik ook niet wist is dat Dresden eerst modernistisch is herbouwd en later in oorspronkelijke stijl. Het kunstdebat was ook nieuw voor me.
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
Anders Ostergaard: 1989
De Van Rossems kunnen natuurlijk mooi vertellen over de voormalige DDR, anderen kunnen dat ook. Gisteravond was er een documentaire van de Deense documentairemaker Anders Ostergaard te zien, waarin het hele verhaal over de val van de muur bekeken wordt vanuit het perspectief van de jonge hervormingsgezinde Hongaarse premier Miklos Nemeth. Iemand die naast Gorbatsjov een beslissende rol speelde in deze geschiedenis. Vanuit dit perspectief krijg je een dieper inzicht in het hele gebeuren, dat is zeker. Voer voor de liefhebbers!
Miklos Nemeth wordt geboren op het Hongaarse platteland. Als jonge jongen maakt hij de Hongaarse opstand mee die in 1956 keihard wordt neergeslagen door de communistische partij, die daarbij geholpen wordt door de Russen. De toenmalige Hongaarse hervormer, Imre Nagy, krijgt na een schijnproces de doodstraf. De vader van Nemeth is sindsdien (of misschien daarvoor ook al wel) een felle anticommunist. Maar wat moet de jonge en intelligente Miklos na deze diep treurige Hongaarse episode met zijn leven? Als boerenknecht aan het werk gaan, ver weg van de vuile politiek? Of kiezen voor een carriere waarin hij zaken kan sturen, waarin hij dingen kan veranderen? Op 20-jarige leeftijd besluit hij om lid te worden van de communistische partij, en zijn vader spreekt daarom een jaar lang niet meer met hem. Uiteindelijk komt het goed tussen vader en zoon als Miklos zijn vader belooft dat hij altijd de waarheid zal spreken.
Nemeth, die van huis uit econoom is, maakt inderdaad een glansrijke carriere. Als hij op veertigjarige leeftijd tot premier is benoemd, bekijkt hij de posten op begroting van het bijna failliete land eens. Een van de posten is het grenshekwerk dat we het IJzeren Gordijn noemden. Het absurde van alles is dat Hongarije in het Westen materiaal moet bestellen om de deur naar het Westen voor de eigen inwoners te dicht te houden. Niet alleen materiaal, maar er moet ook geld geleend worden in het Westen. Nemeth besluit om die kostenpost door te strepen. Er gaat geen geld meer naar het IJzeren Gordijn! Maar daarmee zijn andere Oostblokleiders niet zo blij.
Als hij voor overleg naar het Kremlin vliegt en hij voor de eerste keer Gorbatsjov ontmoet, merkt hij dat de Sovjet-leider uit ander hout is gesneden dan zijn voorgangers. Hij is vriendelijk en humaan. Van hem heeft Nemeth niks te vrezen, zijn vijanden zitten elders. Het zijn de leiders van de DDR en Roemenie, Honecker en Ceausescu, die hem met argusogen volgen. Wat gaat die gekke Hongaarse premier doen? Een meerpartijensysteem toelaten en het hekwerk verwaarlozen? Met Honeckers politieke instinct is niks mis. Hij weet dat dit catastrofaal kan zijn voor de DDR.
Naast deze Oostblokleiders vreest Nemeth ook de haviken binnen de Hongaarse communistische partij en die in het Kremlin. Hoelang zullen zij de relatieve vrijheid en veranderingen toestaan voordat ze ingrijpen? Het is schipperen. Een scenario als in 1956 is altijd nog mogelijk in 1988/89. Zeker omdat de leider van de Hongaarse communistische partij, Gross, ook een havik is. Een havik die tussen neus en lippen Nemeth met de dood bedreigd. Maar Nemeth gaat door. Dan twee passen vooruit, dan één achteruit. Hij begint zich gaandeweg zekerder te voelen.
In het voorjaar van 1989 reizen Oost-Duitsers af naar Hongarije om daar te proeven van de nieuwe vrijheid. Er is ook een Pan-Europese Picknick, die toegestaan wordt door de Hongaarse autoriteiten: mensen uit Oost en West mogen elkaar ontmoeten bij een gat in het hek. Een aantal DDR-burgers maakt gebruik van de gelegenheid en vlucht naar het Westen. Honecker probeert het gat te dichten door een blokkade op te werpen in eigen land.
Nemeth voelt de adem van de hardliners in zijn nek en geeft de grenspolitie opdracht om nu weer strenger en harder op te treden. Het gevolg hiervan is dat een jonge DDR-burger om het leven komt. Als Nemeth dit hoort neemt hij een rigoureuze en historische beslissing: hij gooit de deur nu helemaal open. Voordat hij dit doet heeft hij nog een geheim overleg met Helmuth Kohl. Als hij Kohl zijn voornemen kenbaar maakt is de Duitse reus tot tranen toe ontroerd. ‘Heb je dat met Gorbatsjov overlegd dan?’ vraagt Kohl bezorgd. ‘De tijden zijn veranderd,’ antwoordt Nemeth. ‘We hoeven het Kremlin niet meer voor alles toestemming te vragen.’ De andere dag belt Kohl voor de zekerheid naar Gorbatsjov. Of hij er wel weet van heeft wat de Hongaren van plan zijn? ‘Nemeth is een goed mens,’ antwoordt Gorbatsjov. En daarmee bezegelde hij het lot van het Oostblok maar ook dat van de Sovjet-Unie. Het hele kaartenhuis stort in elkaar.
Klik hier om de film te zien
De Van Rossems kunnen natuurlijk mooi vertellen over de voormalige DDR, anderen kunnen dat ook. Gisteravond was er een documentaire van de Deense documentairemaker Anders Ostergaard te zien, waarin het hele verhaal over de val van de muur bekeken wordt vanuit het perspectief van de jonge hervormingsgezinde Hongaarse premier Miklos Nemeth. Iemand die naast Gorbatsjov een beslissende rol speelde in deze geschiedenis. Vanuit dit perspectief krijg je een dieper inzicht in het hele gebeuren, dat is zeker. Voer voor de liefhebbers!
Miklos Nemeth wordt geboren op het Hongaarse platteland. Als jonge jongen maakt hij de Hongaarse opstand mee die in 1956 keihard wordt neergeslagen door de communistische partij, die daarbij geholpen wordt door de Russen. De toenmalige Hongaarse hervormer, Imre Nagy, krijgt na een schijnproces de doodstraf. De vader van Nemeth is sindsdien (of misschien daarvoor ook al wel) een felle anticommunist. Maar wat moet de jonge en intelligente Miklos na deze diep treurige Hongaarse episode met zijn leven? Als boerenknecht aan het werk gaan, ver weg van de vuile politiek? Of kiezen voor een carriere waarin hij zaken kan sturen, waarin hij dingen kan veranderen? Op 20-jarige leeftijd besluit hij om lid te worden van de communistische partij, en zijn vader spreekt daarom een jaar lang niet meer met hem. Uiteindelijk komt het goed tussen vader en zoon als Miklos zijn vader belooft dat hij altijd de waarheid zal spreken.
Nemeth, die van huis uit econoom is, maakt inderdaad een glansrijke carriere. Als hij op veertigjarige leeftijd tot premier is benoemd, bekijkt hij de posten op begroting van het bijna failliete land eens. Een van de posten is het grenshekwerk dat we het IJzeren Gordijn noemden. Het absurde van alles is dat Hongarije in het Westen materiaal moet bestellen om de deur naar het Westen voor de eigen inwoners te dicht te houden. Niet alleen materiaal, maar er moet ook geld geleend worden in het Westen. Nemeth besluit om die kostenpost door te strepen. Er gaat geen geld meer naar het IJzeren Gordijn! Maar daarmee zijn andere Oostblokleiders niet zo blij.
Als hij voor overleg naar het Kremlin vliegt en hij voor de eerste keer Gorbatsjov ontmoet, merkt hij dat de Sovjet-leider uit ander hout is gesneden dan zijn voorgangers. Hij is vriendelijk en humaan. Van hem heeft Nemeth niks te vrezen, zijn vijanden zitten elders. Het zijn de leiders van de DDR en Roemenie, Honecker en Ceausescu, die hem met argusogen volgen. Wat gaat die gekke Hongaarse premier doen? Een meerpartijensysteem toelaten en het hekwerk verwaarlozen? Met Honeckers politieke instinct is niks mis. Hij weet dat dit catastrofaal kan zijn voor de DDR.
Naast deze Oostblokleiders vreest Nemeth ook de haviken binnen de Hongaarse communistische partij en die in het Kremlin. Hoelang zullen zij de relatieve vrijheid en veranderingen toestaan voordat ze ingrijpen? Het is schipperen. Een scenario als in 1956 is altijd nog mogelijk in 1988/89. Zeker omdat de leider van de Hongaarse communistische partij, Gross, ook een havik is. Een havik die tussen neus en lippen Nemeth met de dood bedreigd. Maar Nemeth gaat door. Dan twee passen vooruit, dan één achteruit. Hij begint zich gaandeweg zekerder te voelen.
In het voorjaar van 1989 reizen Oost-Duitsers af naar Hongarije om daar te proeven van de nieuwe vrijheid. Er is ook een Pan-Europese Picknick, die toegestaan wordt door de Hongaarse autoriteiten: mensen uit Oost en West mogen elkaar ontmoeten bij een gat in het hek. Een aantal DDR-burgers maakt gebruik van de gelegenheid en vlucht naar het Westen. Honecker probeert het gat te dichten door een blokkade op te werpen in eigen land.
Nemeth voelt de adem van de hardliners in zijn nek en geeft de grenspolitie opdracht om nu weer strenger en harder op te treden. Het gevolg hiervan is dat een jonge DDR-burger om het leven komt. Als Nemeth dit hoort neemt hij een rigoureuze en historische beslissing: hij gooit de deur nu helemaal open. Voordat hij dit doet heeft hij nog een geheim overleg met Helmuth Kohl. Als hij Kohl zijn voornemen kenbaar maakt is de Duitse reus tot tranen toe ontroerd. ‘Heb je dat met Gorbatsjov overlegd dan?’ vraagt Kohl bezorgd. ‘De tijden zijn veranderd,’ antwoordt Nemeth. ‘We hoeven het Kremlin niet meer voor alles toestemming te vragen.’ De andere dag belt Kohl voor de zekerheid naar Gorbatsjov. Of hij er wel weet van heeft wat de Hongaren van plan zijn? ‘Nemeth is een goed mens,’ antwoordt Gorbatsjov. En daarmee bezegelde hij het lot van het Oostblok maar ook dat van de Sovjet-Unie. Het hele kaartenhuis stort in elkaar.
Klik hier om de film te zien
Laatst gewijzigd door Graf von L. op 11-11-2019 11:16, 1 keer totaal gewijzigd.
-
close
- Berichten: 9642
- Lid geworden op: 25-06-2011 13:03
Re: Geschiedenis
Dank je. Ik miste in de docu een beetje hoe die strijd met de partijleider (volgens mij heette hij Gross) verliep.
En het eind, in feite het hoogtepunt, werd nogal afgeraffeld.
En het eind, in feite het hoogtepunt, werd nogal afgeraffeld.
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
Gross haha! Ja zou kunnen.Toen ik de documentaire had gekeken dacht ik hoe heette die ook alweer? Ik had geen zin om dat weer helemaal op te gaan zoeken en dacht dat niemand zou weten hoe die man heette. (Ik had er ook nog op gegoogeld maar kon niks vinden.) Maar je hebt gelijk! Ik verander het.
Deze docu concentreerde zich op de geschiedenis die voorafging aan de val van de muur, aan de val zelf werd nauwelijks aandacht besteed, klopt.
Maar je had de documentaire zaterdagavond al gezien?
Deze docu concentreerde zich op de geschiedenis die voorafging aan de val van de muur, aan de val zelf werd nauwelijks aandacht besteed, klopt.
Maar je had de documentaire zaterdagavond al gezien?
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
Geschiedenis is dan toch wel onze gemeenschappelijke interesse!
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
Hier klikken
Sinan Can: de Pyongyang files
Dat de dictatuur van het proletariaat overal ter wereld verkeerd uitpakt was natuurlijk al bekend. Zeker in de dagen dat de val van de muur (en het gordijn) wordt herdacht worden we daar nog maar weer eens op gewezen. De DDR en de andere satellietstaten van de Sovjet-Unie waren gevangenissen. Maar vergeleken met Noord-Korea waren het paradijzen van humaniteit.
Sinan Can duikt in zijn nieuwe programma Synaps in de duistere wereld van de Kim-dynastie. De Noord-Koreaanse leider, die zich als een god laat vereren, woont in het centrum van Pyongyang. In concentrische cirkels daaromheen wonen zijn belangrijkste mensen, zijn loyale steunpilaren. Vluchten is levensgevaarlijk. Niet alleen voor jezelf, maar zeker ook voor de achtergebleven familie. Die wordt voor jouw vlucht bestraft met jarenlange opsluiting in een strafkamp of zelfs met de dood. Vluchtelingen hebben dan ook te kampen met een enorm schuldgevoel t.o.v hun familie.
Het volk is straatarm maar het regime in Pyongyang heeft wel geld voor een nucleair programma. Hoe financiert men dat? Door een internationaal netwerk dat overal ter wereld geld binnen harkt voor Kim. Met de verkoop van drank en drugs (chrystal meth) bijvoorbeeld. De vraag die blijft is: hoe is het mogelijk dat dit barbaarse regime, waarvan elke onderdaan niet meer is dan een slaaf, zich tot de dag van vandaag heeft kunnen handhaven?
Sinan Can: de Pyongyang files
Dat de dictatuur van het proletariaat overal ter wereld verkeerd uitpakt was natuurlijk al bekend. Zeker in de dagen dat de val van de muur (en het gordijn) wordt herdacht worden we daar nog maar weer eens op gewezen. De DDR en de andere satellietstaten van de Sovjet-Unie waren gevangenissen. Maar vergeleken met Noord-Korea waren het paradijzen van humaniteit.
Sinan Can duikt in zijn nieuwe programma Synaps in de duistere wereld van de Kim-dynastie. De Noord-Koreaanse leider, die zich als een god laat vereren, woont in het centrum van Pyongyang. In concentrische cirkels daaromheen wonen zijn belangrijkste mensen, zijn loyale steunpilaren. Vluchten is levensgevaarlijk. Niet alleen voor jezelf, maar zeker ook voor de achtergebleven familie. Die wordt voor jouw vlucht bestraft met jarenlange opsluiting in een strafkamp of zelfs met de dood. Vluchtelingen hebben dan ook te kampen met een enorm schuldgevoel t.o.v hun familie.
Het volk is straatarm maar het regime in Pyongyang heeft wel geld voor een nucleair programma. Hoe financiert men dat? Door een internationaal netwerk dat overal ter wereld geld binnen harkt voor Kim. Met de verkoop van drank en drugs (chrystal meth) bijvoorbeeld. De vraag die blijft is: hoe is het mogelijk dat dit barbaarse regime, waarvan elke onderdaan niet meer is dan een slaaf, zich tot de dag van vandaag heeft kunnen handhaven?
-
close
- Berichten: 9642
- Lid geworden op: 25-06-2011 13:03
Re: Geschiedenis
Aardig geschreven maar dit lijkt meer een stukje uit de programmagids dan een samenvatting.
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
Klopt, ik heb de hele dag op de fiets gezeten en ben enigszins vermoeid . Beschouw het dan maar als een stukje uit de VARA-gids. Een kijktip. En kijk zelf!
Of had je dit ook al weer gezien!?
Of had je dit ook al weer gezien!?
Laatst gewijzigd door Graf von L. op 13-11-2019 00:52, 1 keer totaal gewijzigd.
-
close
- Berichten: 9642
- Lid geworden op: 25-06-2011 13:03
Re: Geschiedenis
Deze is ook mooi (voor geluid en groter beeld op knopjes rechtsonder drukken). Wat zeg ik, een juweeltje! We hebben die Van Rossems helemaal niet nodig.
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
Anderhalf uur. Die bewaar ik voor het weekend!
-
close
- Berichten: 9642
- Lid geworden op: 25-06-2011 13:03
Re: Geschiedenis
Ja, ik dacht 5 minuten maar zat wel anderhalf uur geboeid te kijken.
-
close
- Berichten: 9642
- Lid geworden op: 25-06-2011 13:03
Re: Geschiedenis
Hahaha, die hele serie loopt Vincent van Rossem in een vies shirt vol morsvlekken! 
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
Broeders in Berlijn, deel 4: Berlijn
In het laatste deel van hun serie zijn de broers weer in Berlijn. Ze sjokken langs De East Side Gallery, het stuk muur dat na die Wende door kunstenaars werd beschilderd. Maarten en Vincent, beiden gekleed in ruim zittende donkere kleding schelden op de vele toeristen. De broers hebben met name hekel aan hun korte broeken, maar ook de East Side Gallery zelf kan hun niet bekoren. Het beste zou zijn dat het maar eens gesloopt zou worden, stelt Maarten.
Dan hebben ze een interview met de projectontwikkelaar die een van de duurste woontorens van de stad liet bouwen op een plek iets verderop waar tijdens de scheiding van de stadsdelen Oost-Duitse militairen met hun mitrailleurs patrouilleerden, een strook die ooit een soort dodenveld was dus. ‘Kun je hier wel bouwen?’ vragen ze de projectontwikkelaar. Ja natuurlijk vindt hij dat. Er is weliswaar onenigheid geweest met de kunstenaars van de East Side Gallery, maar de bouw was volkomen legaal.
De broers spreken vervolgens met een cafehouder die vanuit Bonn meegereisd is met de regering en het parlement. De man vertelt dat de politici in Bonn zijn voornaamste klanten waren, en dat de verhuizing van regering en parlement naar Berlijn voor hem een verhuizing naar de nieuwe hoofdstad ook noodzakelijk maakte wilde hij zijn klandizie behouden.
Tussendoor ploffen de gebroeders even neer op een stenen trap. Maarten komt hard met zijn rug tegen de rand van een traptrede, en laat dat weten ook. Vincent steekt een sigaret op. Vandaar uit gaan ze naar de Reichstag. Nadat ze eerst wat lopen te schelden over de lelijkheid van dit gebouw, vertelt Vincent wat over de geschiedenis van de Reichstag. Gebouwd in 1870 bij het begin van het Duitse keizerrijk. In 1933 en tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte het zwaar beschadigd door respectievelijk brandstichting en bombardementen. Na de oorlog werd het gerestaureerd, en in het begin van de jaren negentig werd het nog een keer verbouwd. Toen kwam er een grote glaskoepel bovenop. Vanuit die koepel, die voor het publiek toegankelijk is, kan men beneden de Bondsdag zien vergaderen. ‘Als je zou willen, zou je een bom mee kunnen nemen en die vanuit de koepel in het parlement gooien,’ fantaseert Maarten. ‘Meer het laatnegentiende-eeuwse anarchistenwerk zeg maar.’ Vincent lacht een beetje schaapachtig om zijn oudere broer.
Na het bezoekje aan de Reichstag gaan ze naar een plek in voormalig Oost-Berlijn. Op de plek waar ooit het keizerlijk paleis stond. Dat paleis werd in de Tweede Wereldoorlog zwaar getroffen door bombardementen. Het werd een ruïne, die later door de Oost-Duitsers werd opgeblazen. Zij zetten er een modernistisch multifunctioneel gebouw neer, dat zowel een uitgaanszone was als een parlementsgebouw. ‘Het was niet eens een lelijk gebouw,’ zegt Vincent, ‘ze hadden het nooit moeten doen, het heeft toch een stedenbouwkundige waarde, maar het is na die Wende gesloopt. Daarna werd het oude keizerlijke paleis weer in retrostijl herbouwd. Men wilde de Ossies nog eens inwrijven dat hun architectuur ook niks was…..’
Ook bezoeken de gebroeders de Potsdammer Platz, dat ook in het voormalige Oost-Berlijn gelegen was. Architecten van over de hele wereld kregen opdracht iets te bedenken voor dit verwaarloosde plein. ‘Ook onze eigen Rem Koolhaas,’ zegt Vincent. Maarten zegt niks, maar aan zijn blik is te zien: ooh nee he, toch niet die Koolhaas! Uiteindelijk is de Potsdammer Platz niet geworden wat Koolhaas wilde. In plaats van highbrow Koolhaas-architectuur is het plein een ratjetoe van stijlen geworden. De broers vinden het niet zo erg.
Tot slot komt nog even de hereniging aan bod. ‘Kohl,’ zegt Maarten, ‘wilde er in eerste instantie een federale republiek van maken. Met twee verschillende deelstaten dus. Maar gaandeweg werd hij bang dat Gorbatsjov de macht wel eens zou kunnen kwijtraken door een coup. Kohl kreeg daardoor meer haast met de hereniging. Daarom versnelde hij het proces. Op 3 oktober 1990, 11 maanden na de val van de muur werd het herenigde Duitsland uitgeroepen. Voor veel Oost-Duitsers betekende dat het verlies van hun baan. De Ossies voelden zich tweederangsburgers, en er is altijd nog een kloof, maar, om Willy Brand te citeren: langzamerhand groeit dat wat bij elkaar hoort naar elkaar toe.’
Ja, het was een mooie reeks. De twee professoren die eruit zien als halve zwervers maken toch eigenlijk heel goede en amusante televisie.
In het laatste deel van hun serie zijn de broers weer in Berlijn. Ze sjokken langs De East Side Gallery, het stuk muur dat na die Wende door kunstenaars werd beschilderd. Maarten en Vincent, beiden gekleed in ruim zittende donkere kleding schelden op de vele toeristen. De broers hebben met name hekel aan hun korte broeken, maar ook de East Side Gallery zelf kan hun niet bekoren. Het beste zou zijn dat het maar eens gesloopt zou worden, stelt Maarten.
Dan hebben ze een interview met de projectontwikkelaar die een van de duurste woontorens van de stad liet bouwen op een plek iets verderop waar tijdens de scheiding van de stadsdelen Oost-Duitse militairen met hun mitrailleurs patrouilleerden, een strook die ooit een soort dodenveld was dus. ‘Kun je hier wel bouwen?’ vragen ze de projectontwikkelaar. Ja natuurlijk vindt hij dat. Er is weliswaar onenigheid geweest met de kunstenaars van de East Side Gallery, maar de bouw was volkomen legaal.
De broers spreken vervolgens met een cafehouder die vanuit Bonn meegereisd is met de regering en het parlement. De man vertelt dat de politici in Bonn zijn voornaamste klanten waren, en dat de verhuizing van regering en parlement naar Berlijn voor hem een verhuizing naar de nieuwe hoofdstad ook noodzakelijk maakte wilde hij zijn klandizie behouden.
Tussendoor ploffen de gebroeders even neer op een stenen trap. Maarten komt hard met zijn rug tegen de rand van een traptrede, en laat dat weten ook. Vincent steekt een sigaret op. Vandaar uit gaan ze naar de Reichstag. Nadat ze eerst wat lopen te schelden over de lelijkheid van dit gebouw, vertelt Vincent wat over de geschiedenis van de Reichstag. Gebouwd in 1870 bij het begin van het Duitse keizerrijk. In 1933 en tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte het zwaar beschadigd door respectievelijk brandstichting en bombardementen. Na de oorlog werd het gerestaureerd, en in het begin van de jaren negentig werd het nog een keer verbouwd. Toen kwam er een grote glaskoepel bovenop. Vanuit die koepel, die voor het publiek toegankelijk is, kan men beneden de Bondsdag zien vergaderen. ‘Als je zou willen, zou je een bom mee kunnen nemen en die vanuit de koepel in het parlement gooien,’ fantaseert Maarten. ‘Meer het laatnegentiende-eeuwse anarchistenwerk zeg maar.’ Vincent lacht een beetje schaapachtig om zijn oudere broer.
Na het bezoekje aan de Reichstag gaan ze naar een plek in voormalig Oost-Berlijn. Op de plek waar ooit het keizerlijk paleis stond. Dat paleis werd in de Tweede Wereldoorlog zwaar getroffen door bombardementen. Het werd een ruïne, die later door de Oost-Duitsers werd opgeblazen. Zij zetten er een modernistisch multifunctioneel gebouw neer, dat zowel een uitgaanszone was als een parlementsgebouw. ‘Het was niet eens een lelijk gebouw,’ zegt Vincent, ‘ze hadden het nooit moeten doen, het heeft toch een stedenbouwkundige waarde, maar het is na die Wende gesloopt. Daarna werd het oude keizerlijke paleis weer in retrostijl herbouwd. Men wilde de Ossies nog eens inwrijven dat hun architectuur ook niks was…..’
Ook bezoeken de gebroeders de Potsdammer Platz, dat ook in het voormalige Oost-Berlijn gelegen was. Architecten van over de hele wereld kregen opdracht iets te bedenken voor dit verwaarloosde plein. ‘Ook onze eigen Rem Koolhaas,’ zegt Vincent. Maarten zegt niks, maar aan zijn blik is te zien: ooh nee he, toch niet die Koolhaas! Uiteindelijk is de Potsdammer Platz niet geworden wat Koolhaas wilde. In plaats van highbrow Koolhaas-architectuur is het plein een ratjetoe van stijlen geworden. De broers vinden het niet zo erg.
Tot slot komt nog even de hereniging aan bod. ‘Kohl,’ zegt Maarten, ‘wilde er in eerste instantie een federale republiek van maken. Met twee verschillende deelstaten dus. Maar gaandeweg werd hij bang dat Gorbatsjov de macht wel eens zou kunnen kwijtraken door een coup. Kohl kreeg daardoor meer haast met de hereniging. Daarom versnelde hij het proces. Op 3 oktober 1990, 11 maanden na de val van de muur werd het herenigde Duitsland uitgeroepen. Voor veel Oost-Duitsers betekende dat het verlies van hun baan. De Ossies voelden zich tweederangsburgers, en er is altijd nog een kloof, maar, om Willy Brand te citeren: langzamerhand groeit dat wat bij elkaar hoort naar elkaar toe.’
Ja, het was een mooie reeks. De twee professoren die eruit zien als halve zwervers maken toch eigenlijk heel goede en amusante televisie.
Laatst gewijzigd door Graf von L. op 15-11-2019 00:34, 1 keer totaal gewijzigd.
-
close
- Berichten: 9642
- Lid geworden op: 25-06-2011 13:03
Re: Geschiedenis
Hmmm... dat heb je snel gedaan. Enkele opmerkingen:
- Jammer dat je dat niet noemde van die eigenwijze kunstenaars die hun eerk niet wilden restaureren.
- Ook mis ik het verdriet in Bonn toen de regering verhuisde naar Berlijn.
- Het idee van de bom was van Vincent, dacht ik.
- Het Volkspaleis was niet “modernistisch”, het was modern, had veel allure en was een populaire plek door de vele barretjes, anders dan het stijve keizerlijk paleis dat op dezelfde plek werd herbouwd.
- “Daarom versnelde hij het proces” kan zonder probleem weggelaten worden, want dat is in de voorgaande zin al genoemd.
Ik vond het wel aardig om te zien, maar het was ook een beetje niksige televisie.
- Jammer dat je dat niet noemde van die eigenwijze kunstenaars die hun eerk niet wilden restaureren.
- Ook mis ik het verdriet in Bonn toen de regering verhuisde naar Berlijn.
- Het idee van de bom was van Vincent, dacht ik.
- Het Volkspaleis was niet “modernistisch”, het was modern, had veel allure en was een populaire plek door de vele barretjes, anders dan het stijve keizerlijk paleis dat op dezelfde plek werd herbouwd.
- “Daarom versnelde hij het proces” kan zonder probleem weggelaten worden, want dat is in de voorgaande zin al genoemd.
Ik vond het wel aardig om te zien, maar het was ook een beetje niksige televisie.
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
1. Toen het over Bonn ging liep ik even naar de keuken om koffie te halen. Dus daarvan heb ik iets gemist.
2. Vincent en Maarten fantaseren beiden over een bom in de Reichsdag. (Ik heb even teruggekeken.)
3. Vincent gebruikt toch echt het woord 'modernistisch' bij dat Volkspalast. (Ik heb even teruggekeken.)
4. Haast hebben en versnellen zijn niet hetzelfde.
2. Vincent en Maarten fantaseren beiden over een bom in de Reichsdag. (Ik heb even teruggekeken.)
3. Vincent gebruikt toch echt het woord 'modernistisch' bij dat Volkspalast. (Ik heb even teruggekeken.)
4. Haast hebben en versnellen zijn niet hetzelfde.
-
Graf von L.
- Berichten: 31493
- Lid geworden op: 25-06-2011 11:53
Re: Geschiedenis
5. Ik ben het Holocaustmonument en hun kritiek daarop ook helemaal vergeten.